جرات ورز باش ، نه حاضر جواب

آسيه اميدوار طهراني- کارشناس ارشد روانشناسي- خواننده گرامي، حاضر جوابي واژه اي است که در فرهنگ ما به کسي اطلاق مي شود که در هر ارتباط و موقعيتي جوابي در آستين دارد جوابي که متناسب با شرايط سني و موقعيتي و ... فرد مقابل نيست! اصطلاحا حاضرجواب کسي است که تحمل سکوت کردن و يا حتي پذيرش حرف ديگران را ندارد و مي خواهد به هر نحوي شده، حرفي براي گفتن داشته باشد و کاري براي ديده شدن خود انجام دهد. به نظر نمي رسد اين ويژگي چندان مورد پسند مردم باشد و بتواند نقش موثري در برقراري ارتباط با ديگران داشته باشد. من فکر مي کنم آن چيزي که شما به دنبال آن هستيد جرات مندي در بيان احساسات و نظرات خودتان است و نه صرفا حاضرجواب بودن. جرات مندي يعني پافشاري بر حقوق خود و بيان مستقيم، صريح و صادقانه احساسات و افکار خود با احترام به حقوق ديگران. بهتر است باهم بررسي کنيم و ببينيم چه اتفاقي در درون شما و در افکار شما درحال رخ دادن است که وقتي مي خواهيد پاسخي در برابر گفته ها و شايد احيانا درخواست هاي ديگران بدهيد، مانعي در برابر بيان صريح خواسته هايتان ايجاد مي شود. بهترين منبع براي شناخت اين مانع خود شما هستيد. اين موانع احتمالي مي تواند مواردي از قبيل احساس از دست دادن روابط با افراد مهم و يا صدمه وارد شدن به اين روابط، احساس گناه کردن از نه گفتن به ديگران، باور اشتباه مبني بر اينکه بايد هميشه ديگران را از خود راضي نگه داريم و حتي اين باور که هميشه بايد خواسته هاي ديگران را بر خواسته هاي خود ترجيح دهيم، باشد. درباره بعضي افراد فقط ترس از ابراز کردن خود و ديدن واکنش نامناسب ديگران وجود دارد. واکنشي که شايد فقط ساخته ذهني آن ها باشد و در واقعيت چنين چيزي وجود نداشته باشد. شايد براي همه ما پيش آمده باشد که گاهي نگران رخ دادن واقعه اي هستيم ولي وقتي اتفاق مي افتد به تمام نگراني هاي گذشته خود لبخند مي زنيم. وقتي نمي توانيد به هر دليلي به موقع خودتان را ابراز کنيد و نگران از اين ابراز کردن هستيد، به اين فکر کنيد که اگر خواسته تان را بيان مي کرديد چه پيامدهاي خوشايند و ناخوشايندي در انتظار شما مي بود. به ناخوشايندها بيشتر و عميق تر فکر کنيد. واقعا اگر بررسي کنيد متوجه خواهيد شد که هيچ فاجعه اي رخ نخواهد داد! در نهايت اين شما هستيد که به ديگران اين چهره خود را نشان خواهيد داد که آنها حق ندارند به حريم و خط قرمزهاي شخصي شما وارد شوند و اين يعني احترام گذاشتن به حقوق شما. همه اين موارد مستلزم بازبيني دروني و شناخت موانع ابراز وجود شماست که مي توانيد در اين مرحله از يک روانشناس نيز مشورت بخواهيد. بعد از اين مرحله سعي کنيد گام به گام در روابط خود تمرين کنيد و بتوانيد اين رفتار را به مرور به تمامي روابط خود تعميم دهيد.